|
|
 |
| |
Cerkwie drewniane na terenie słowackiej części Beskidu Niskiego
oraz jego najbliższych okolic
Wędrując po ścieżkach Beskidu Niskiego warto czasami przekroczyć granice polsko-słowacką by odwiedzić słowacką część Beskidu Niskiego oraz otaczające pogórza. Historia XX-go wieku obeszła się z tym regionem łaskawiej niż z jego polską częścią. Zawierucha pierwszej wojny światowej nie poczyniła dużych zniszczeń a po II-giej wojnie światowej słowaccy Rusini nie zaznali działań władz, które miałyby takie skutki jak Akcja "Wisła" i wysiedlenia lat 1944-1946. Dzięki temu rusińska kultura materialna i duchowa miała szansę przetrwać. Czy to się udało to temat na osobną rozprawę lecz niewątpliwie ocalała prawie w komplecie drewniana architektura cerkiewna, która po północnej części granicy, w opuszczonych dolinach zniszczała lub została zdewastowana i rozgrabiona.
Dzięki uprzejmości i współpracy mieszkańca Svidnika, Ivana Marko, członka "Outdoor klub Svidnik" przedstawiam galerię zdjęć autorstwa wyżej wymienionego oraz krótkie, zawierające podstawowe informacje opisy świątyń.
Bodrużal
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św. Mikołaja
Cerkiew w położonej w pobliżu drogi Świdnik (16 km) - Barwinek (8km) miejscowości Bodrużal, pochodzi z 1658 roku. Wyposażona jest w kompletny ikonostas z 1794 roku oraz przyozdobiona jest oryginalną polichromią. Uważana jest za jeden z cenniejszych zabytków sztuki sakralnej na Słowacji
Dobroslava
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św. Paraskewy
Miejscowość Dobroslava zlokalizowana jest 10 kilometrów na północ od Świdnika. Stojąca na końcu wsi cerkiew pochodzi z 1705 roku lecz w 1932 roku przeprowadzono rozbudowę, polegającą na dobudowaniu dwóch kaplic dzięki czemu świątynia uzyskała plan krzyża greckiego. Wewnątrz znajduje się kompletny ikonostas z początku XVIII wieku.
Fricka
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św. Michała Archanioła
Fricka to wieś położona u stóp Lackowej, zaledwie kilka kilometrów od Tylicza. Przy głównej drodze, w tej niewielkiej wsi znajduje sie zbudowana z początkiem XVIII-go wieku cerkiew. Wewnątrz pochodzący z 1716 roku ołtarz oraz kompletny ikonostas z XVIII wieku. W ołtarzu bocznym znajduje się XVIII-wieczna ikona Opieki Bogurodzicy na której wśród osób toarzyszących, znajduje się prawdopodobnie wyobrażenie króla Jana III Sobieskiego
Hunkovce
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem Zaśnięcia Bogurodzicy
Hunkovce to wieś położona bezpośrednio przy głównej drodze ze Świdnika do Barwinka. Pochodząca z końca XVIII wieku cerkiew, znajduje się w pobliżu drogi i jest dziś nieużytkowana (wierni kozystają ze zbudowanej kilka lat temu cerkwi murowanej). W cerkwi nie ma żadnego wyposażenia a jedynie kilka eksponatów po funkcjonującym do niedawna muzeum, które zakończyło swoją działalność.
Hutka
Cerkiew pod wezwaniem śś. Kosmy i Damiana
Hutka - miejscowość przy głównej drodze z Bardejova do Świdnika. Powstała w 1923 roku cerkiew pierwotnie służyła grekokatolikom. Obecnie jest to prawosławna cerkiew filialna parafii w Varadce. W cerkwi znajduje się współczesny ikonostas oraz bogate wyposażenie pochodzące z cerkwi, która stała w miejscowości Hutka przed wybudowaniem obecnej świątyni.
Jedlinka
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem Opieki Bogurodzicy
Jedlinka znajduje się w pobliżu głównej drogi z Bardejova do Świdnika (15 kilometrów od Bardejova). Pochodząca z 1763 roku cerkiew jest typowym przykładem trójdzielnej cerkwi łemkowskiej. Cerkiew wyposażona jest w kompletny - pochodzący z końca XVIII wieku ikonostas oraz rokokowy ołtarz z ikoną Narodzenia Bogurodzicy
Korejovce
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem Opieki Bogurodzicy
Korejovce to wieś położona 2 kilometry na północ od głównej drogi Barwinek - Świdnik. Cerkiew została zbudowana w 1764 roku jednak na skutek toczonych w okolicach w 1944 roku walkach o Przełęcz Dukielelską została bardzo poważnie zniszczona. Odbudowano ją kilka lat po wojnie a remontu kapitalnego doczekała się dopiero w XXI wieku. Cerkiew bardzo długo pozostawała bez ikonostasu i dopiero przy remoncie kapitalnym, skompletowano ikonostas z ocalałych ikon z tej oraz pobliskich cerkwi. Przy cerkwi stoi dzwonnica, w której są trzy dzwony z roku 1769, 1771 i 1835
Kożany
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem Spotkania Pańskiego.
Wieś Kożany położona jest 15 kilometrów na południowy-wschód od Bardejova. Nie jest znana dokładna data powstania świątyni lecz przyjmuje się, że powstała ona w połowie XVIII wieku. W cerkwi znajduje się nietypowy ikonostas w którym prócz wrót carskich znajdują się tylko jedne wrota diakońskie (standardowo w ikonostasie jest dwoje wrót diakońskich). W wieży cerkiewnej jest jeden z najstarszych dzwonów znajdujących się na terenie Słowacji. Pochodzi z 1406 roku.
Kożuchovce
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św. Mikołaja
Cerkiew z miejscowości Kożuchovce niestety od 1927 roku znajduje się na terenie Muzeum Wschodniej Słowacji w Koszycach. Mimo przeniesienia jej do znajdującego się na Starym Mieście muzeum jest ona niedostępna dla zwiedzających. Cerkiew zbudowano prawdopodobnie w 1741 roku. W cerkwi brak jest wyposażenia. Obok cerkwi stoi dzwonnica, która nie pochodzi jednak z Kożuchovców lecz z okolic Użhorodu.
Krajne Cierno
Cerkiew prawosławna pod wezwaniem św. Bazylego Wielkiego
Krajne Cierno to wieś położona w połowie drogi pomiędzy Barwinkiem a Świdnikiem. Jedną z dwóch świątyń we wsi jest prawosławna cerkiew z 1930 roku. Cerkiew posiada pełne wyposażenie.
Krajne Cierno
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św. Bazylego Wielkiego
Krajne Cierno to wieś położona w połowie drogi pomiędzy Barwinkiem a Świdnikiem. Jedną z dwóch świątyń we wsi jest greckokatolicka cerkiew z 1730 roku. W cerkwi znajduje się kompletny ikonostas pochodzący z XVIII wieku.
Krive
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św Łukasza Ewangelisty
Miejscowość Krive znajduje się 10 kilometrów na południe od najwyższego szczytu Beskidu Niskiego - Busova. Najlepszy dojazd od strony Bardejova. Stojąca we wsi cerkiew greckokatolicka pochodzi z 1826 roku. Wewnątrz bardzo bogaty ikonostas wypełniony ikonami pochodzącymi z różnych okresów i świątyń.
Kurimka
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem Opieki Boguodzicy
Kurimka - malutka wieś pomiędzy Świdnikiem a Bardejovem. Pochodząca z 1923 roku cerkiew jest świątynią nietypową - mimo konstrukcji drewnianej w latach siedemdziesiątych została otynkowana. Cerkiew wyposażona jest w ikonostas, w który została wyposażona w okresie budowy.
Ladomirova
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św. Michała Archanioła
6 kilometrów przed Świdnikiem przy drodze z Bardejova znajduje się duża wieś Ladomirova. Stojąca tutaj cerkiew pochodzi z 1742 roku o czym świadczy widoczna nad wejściem do babińca inskrypcja. Cerkiew bez większych zniszczeń przetrwała II-gą wojnę światową lecz nie przetrwała bez zniszczeń burzy w 1957 roku (odbudowano ją w 1958 roku). Na świątynię zawaliło się pobliskie drzewo. Wewnątrz kompletny ikonostas z XVIII wieku.
Lukov-Venecia
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem śś. Kosmy i Damiana
Lukov-Venecia to miejscowość położona 20 kilometrów na zachód od Bardejova. Cerkiew nie jest użytkowana, msze święte odprawia się tylko przy okazji święta parafialnego. Cerkiew wybudowano w latach 1708-1709. Konstrukcja posadowiona jest na bardzo wysokiej kamiennej podmurówce niwelującej nachylenie terenu. Wewnątrz kompletny ikonostas
Medvedie
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św. Dymitra
Medvedie to miejscowość położona zaledwie 3 kilometry od granicy polsko-słowackiej w okolicach Barwinka. Budowa stojącej we wsi cerkwi została rozpoczęta w 1939 roku a zakończona po II-giej wojnie światowej. Bardzo nietypowy jest wystrój wnętrza, wszystkie ściany wyłożone są metalizowanym pokryciem. Kompletny ikonostas z czasów budowy uzupełniony jest współczesnymi ikonami.
Mikulasova
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem Opieki Bogurodzicy
Mikulasova a raczej wybudowana w 1730 roku cerkiew z Mikulasovej stoi od 1931 roku w Bardejovskich Kupelach. Jest zamknięta, nieużytkowana i znajduje się poza terenem skansenu. Wnętrze zostało pozbawione wyposażenia - jest pusta.
Mirola
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem Opieki Bogurodzicy
Mirola - wieś położona na południowy-wschód od przejścia granicznego w Barwinku. W centrum wsi znajduje się pochodząca z 1770 roku cerkiew. Wewnątrz bardzo bogate wyposażenie.
Niżny Komarnik
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem Opieki Bogurodzicy
Niżny Komarnik - zaledwie 4 kilometry od przejścia granicznego Barwinek - Vysny Komarnik. Kilkaset metrów od drogi, na wzgórzu znajduje sie postawiona w 1938 roku cerkiew. Została zaprojektowana przez znanego ukraińskiego architekta i badacza ludowej architektury - W. Siczyńskiego. Jest to jedyna na Słowacji cerkiew zbudowana w tradycyjnym stylu ukraińskim. W latach 50-tych była przez pewien okres czasu użytkowana przez prawosławnych. W cerkwi znajduje się pochodzący z początku XX-wieku ikonostas z Trebisova.
Nova Polianka
Nie ma już cerkwi w Novej Poliance, nie ma też cerkwi z Novej Polianki. Ta cerkiew jest jej wierną kopią i od 1986 roku stoi w skansenie w Świdniku. Oryginał nie przetrwał zniszczeń wojennych i w 1961 roku dopełnił swojego żywota. Cerkiew jest wyposażona w ikony oraz ikonostas będące eksponatami Świdnickiego skansenu.
Potoky
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św. Paraskewy
Potoky to wieś położona 15 kilometrów na południe od Świdnika. Stojąca we wsi cerkiew powstała w 1773 roku. Wewnątrz kompletny, oryginalny ikonostas.
Prikra
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św. Michała Archanioła
Prikra - wieś przy granicy polsko-słowackiej 5 kilometrów od Barwinka. Cerkiew z 1777 roku jest cerkwią filialną parafii w Bodrużalu.
Semetkovce
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św. Michała Archanioła
Semetkovce - wieś na wschód od Świdnika. Cerkiew powstała w 1752 i pierwotnie stała w innym miejscu niż w dniu dzisiejszym. Zbudowana w dosyć rzadkim stylu określanym jako "południowy". Wnętrze jest bardzo bogato wyposażone zarówno w ikony, które były na wyposażniu cerkwi jak i ikony pochodzące z innych okolicznych cerkwi. W cerkwi kompletny, pochodzący z XVIII wieku ikonostas.
Trocany
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św. Łukasza Ewangelisty.
Trocany - duża wieś położona 15 kilometrów na południe od Bardejova. Cerkiew we wsi powstała w 1739 roku, dziś użytkowana sporadycznie. W cerkwi znajduje się bardzo bogate wyposażenie pochodzące z różnych świątyń i z różnych okresów.
Varadka
Cerkiew pod wezwaniem Opieki Bogurodzicy
Varadka to miejscowość na południowy-wschód od przejścia granicznego w Koniecznej. Cerkiew wybudowana w 1924 roku przez grekokatolików i pierwotnie przez nich użytkowana. Po wojnie została przejęta przez prawosławnych. Wewnątrz kompletny, współczesny ikonostas. W wieży zamiast dzwonu... drewniana kołatka.
Vysna Polianka
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św. Paraskewy
W przygranicznej Vysnej Poliance (2 kilometry od Becherova) znajduje się wybudowana w 1919 roku drewniana cerkiew. Wyposażenie współczesne.
Vysny Komarnik
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem śś Kosmy i Damiana
Miejscowość bezpośrednio przy polskiej granicy. 2 kilometry od przejścia granicznego w Barwinku. Cerkiew zbudowana w 1924 roku i z tego właśnie okresu pochodzi wyposażenie cerkwi
Zboj
Cerkiew pod wezwaniem Trzech Hierarchów.
Zboj a raczej cerkiew ze Zboja (słowacka część Bieszczadów) znajduje się od 1967 roku w skansenie w Bardejovskich Kupelach. Cerkiew została wybudowana w 1766 roku. Ikonostas w cerkwi jest tylko kopią - oryginał znajdje się w Muzeum w Bardejovie
beskid-niski.pl na Facebooku
|
|
 |
1965
Nie ma jeszcze żadnych komentarzy.
|
