|
|
 |
| |
Wisłok| Kategoria: | Strumienie i rzeki |
|
Wisłok - Liczący sobie 220 kilometrów prawy dopływ Sanu. Wypływa spod grzbietu granicznego, z północno-wschodnich stoków Baby (Kanasiówki). W tym miejscu od żródeł uchodzącej do Wisłoki Jasiołki dzieli go tylko wąski grzbiet Kanasiówki. Dość szybko dolina Wisłoka rozszerza się w śródgórską kotlinę pomiędzy zboczami Pasma Bukowicy, a odchodzącym w rejonie Baby grzbietem Kiczery Długiej. Przepływa przez niegdyś dwie wioski, obecnie połączone w jeden Wisłok Wielki. Na tym odcinku zbiera liczne, spływające z południowych stoków Bukowicy potoki. Niebawem Wisłok wykręca na północ, z lewej strony wpada do niego potok Moszczaniec a dolina rzeki na krótko się zwęża. Wisłok mija rozszerzenie doliny, w którym niegdyś stały domostwa dużej wsi - Surowicy. I po zasileniu swojego nurtu wodami spływającego spod Polańskiej i Jawornika potoku Surowicznego przełamuje się pomiędzy stokami Garbków i Działu. Dolina znów się rozszerza, na prawym brzegu gdzie dziś stoją samotne zabudowania, w uroczej kotlince niegdyś mieściła się wieś Wernejówka. Lewy brzeg stanowi w tym miejscu kilkumetrowy próg skalny - jest to odkrywka łupków menilitowych. Za Wernejówką dolina Wisłoka znów się zwęża, rzeka mija położone w bocznej dolince tereny dawnej wsi Zawoje - dziś całkowicie zarośnięte młodym lasem i chaszczami. Wartkim nurtem, mijając wychodnie skalne, Wisłok wpływa do położonych w wąskiej dolinie Puław Dolnych. Rzeka szybko mija położoną na prawym brzegu wioskę. Krętą, wąską doliną, głęboko pomiędzy stromymi zboczami beskidzkich wzgórz Wisłok spływa po skalnych progach w kierunku Rudawki Rymanowskiej. Po drodze mija tereny po wysiedlonej wsi Tarnawka i przyjmuje wody spływającego z północnych stoków Jawornika potoku Wisłoczek. Niebawem kolejne rozszerzenie doliny. W małej, uroczo wciśniętej między góry kotlince do końca drugiej wojny światowej mieściła się łemkowska wieś Rudawka, dziś znajduje się tu ośrodek kolonijny i zabudowana dawnego PGR-u. W okresie wakacji i ciepłe weekendy panuje tu spory gwar, jakże kontrastujący z ciszą i spokojem miejsc przez które do tej pory przepływał Wisłok. Za Rudawką, Wisłok przepływa przez zwężenie doliny, po czym rozlewa się w Jezioro Sieniawskie
Jezioro Sieniawskie powstało w roku 1978, w wyniku budowy długiej na 174 metry i wysokiej na 38 metrów zapory. Spiętrzyła ona wody rzeki w niewielkie sztuczne jezioro o powierzchni około 1.3 kilometra kwadratowego. Zbiornik ma na celu zaopatrzenie w wodę Rymanowa i Iwonicza, pełni on również funkcje retencyjne. Brzegi jeziora są w bardzo małym stopniu zagospodarowane, praktycznie nie są wykorzystywane rekreacyjnie.
Poniżej zapory, za Sieniawą, rozpoczyna się bodaj najpiękniejszy, najbardziej efektowny przełom rzeczny w Beskidzie, jeden z najpiękniejszych w polskich Karpatach - zwany Jarem Wisłoka. Jest to tzw. przełom regresyjny - Wisłok płynąc w głębokim jarze przebija się pomiędzy skalistymi, urwistymi zboczami, fragmentami przekraczającymi 50 metrów wysokości. Przełom powstał około 80 tysięcy lat temu, gdy w plejstocenie doszło do przepiłowania okolicznych, zbudowanych z piaskowców krośnieńskich wzgórz, przez potok, który następnie przeciągnął wody Wisłoka (tzw. Kaptaż). Wcześniej Wisłok skręcał na północny zachód i spływał w kierunku Rymanowa doliną, w której obecnie płynie potok Tabor. Mijając położony na wysokim brzegu Mymoń, Wisłok wpływa do Beska, tu opuszcza góry. Na tym odcinku Wisłok wielokrotnie zmieniał koryto, ostatnie takie zmiany miały miejsce w XVI wieku, gdy omijając zawalony wylot wąwozu rzeka popłynęła na wschód w kierunku Zarszyna. Do swojego poprzedniego koryta Wisłok powrócił ponad 200 lat później - pod koniec XVIII wieku. Za miasteczkiem dolina się rozszerza, Wisłok skręca na północny zachód i wśród niemal nizinnego krajobrazu, szerokimi zakolami podąża w stronę Krosna i Rzeszowa.
Aktualizacja: 2007-08-29
beskid-niski.pl na Facebooku
|
|
 |
876
Nie ma jeszcze żadnych komentarzy.
|
