Wygląda na to, że łodzianie poważnie i systemowo podeszli do tematu.
Wystarczy poczytać poniższe zajawki artykułów by zwrócić uwagę na różnice.
W Galicji mamy o wiele lepiej zachowane i opisane groby.
Tam groby i cmentarze odkrywane są na nowo.
Ale tam: nawiązano kontakty ze stroną rosyjską (oficjalne i badawcze), zaangażowano gminy i miejscowych przedsiębiorców (nie tylko w renowację ale w promocję), systemowo opracowano koncepcję wykorzystania cmentarzy w promocji regionu, zorganizowano rekonstrukcje bitwy...
U nas: tradycyjne polskie piekiełko...
Ech!!
Lepiej poczytajcie:
Jagiełło Michał: Bitwa będzie, choć bez nieprzyjaciela. „Gazeta Wyborcza” Łódź nr 174, wydanie lol z dnia 26/07/2008 - 27/07/2008, str. 4
W sobotę o godz. 15.30 tyraliera Niemców zaatakuje pozycje rosyjskie obok cmentarza wojennego w Pustułce (gm. Brzeziny). To pierwsza rekonstrukcja walk pod Łodzią z 1914 r. Filharmonia Łódzka w ramach festiwalu Kolory Polski przygotowała na sobotę koncert „Zabrali ze sobą pieśni”. Jest poświęcony żołnierzom, poległym 94 lata temu pod Łodzią. O godz. 19 w kościele Matki Boskiej Królowej Polski w Bedoniu wystąpi „Oktoich” - Chór Prawosławnego Ordynariatu;
Jagiełło Michał: Bitwa z 1914 roku w programie Festiwalu Dialogu Czterech Kultur. „Gazeta Wyborcza” Łódź nr 182, wydanie lol z dnia 06/08/2007, str. 2
Po raz pierwszy w swojej historii prestiżowy łódzki festiwal wyjdzie poza granice miasta. Ważną imprezę zaplanowały Koluszki. „Operacja łódzka - Bitwa o Ziemię Obiecaną 1914” to tytuł konferencji popularnonaukowej, jaką na 4 września przygotowuje Miejski Ośrodek Kultury w Koluszkach. Została włączona do programu Festiwalu Dialogu Czterech Kultur, którego tegoroczna edycja rozpoczyna się 28 sierpnia. - Pierwszy raz wychodzimy poza Łódź - mówi ...
Jagiełło Michał: Brzeziny odkrywają wielką bitwę. „Gazeta Wyborcza” Łódź nr 41, wydanie lol z dnia 17/02/2007 - 18/02/2007, str. 4
Lokalnym produktem turystycznym gminy Brzeziny będzie zapomniana bitwa z 1914 r. Jej promocją zajmie się ponad 20 firm i urzędów. - Brzeziny bitwa, bitwa Brzeziny! - powtarzał dr Andrzej Stasiak z Wyższej Szkoły Turystyki i Hotelarstwa z Łodzi. Wtórował mu Zbigniew Frączyk, koordynator projektu ?Turystyka - wspólna sprawa? w Regionalnej Organizacji Turystycznej. Projekt jest unijny. Ma nakłonić gminy w całej Polsce, żeby ...
Jagiełło Michał: Muzeum wielkie jak pół województwa. „Gazeta Wyborcza” Łódź nr 18, wydanie lol z dnia 22/01/2008, str. 4
O planach wielkiej inwestycji turystyki bitewnej w województwie łódzkim;
Jagiełło Michał: Okrążeni okrążają okrążających – wielka bitwa pod Łodzią. „Gazeta Wyborcza” Łódź nr 227, wydanie lol z dnia 28/09/2007, str. 12
Na pytanie o wielkie bitwy I wojny światowej prawie każdy odpowie: Marna, Ypres, Somma, Verdun i... i koniec. O „operacji łódzkiej” z listopada 1914 r. prawie nikt nie wie. Tymczasem walczyło w niej prawie 700 tysięcy żołnierzy niemieckich, rosyjskich, austriackich i węgierskich. 200 tysięcy poległo. Do tego 1,5 tys. karabinów maszynowych, 3,5 tys. armat, samoloty, samochody pancerne i pierwszy na wschodzie atak gazowy. Front ciągnął się od Włocławka do Piotrkowa. Kulminacyjny moment bitwy miał miejsce w Gałkowie i Brzezinach. W lesie gałkowskim 23 listopada 1914 r. w ciągu 9 godzin zginęło 20 tys. ludzi. I wojna światowa wybuchła 28 lipca 1914 r. Rosja miała zobowiązania sojusznicze wobec Francji. Na błagania rządu francuskiego armia rosyjska uderzyła w sierpniu na Prusy Wschodnie. Wojska niemieckie mają trafić w kleszcze 1 Armii gen. Pawła Rennenkampfa od strony Królewca i 2 Armii gen. Aleksandra Samsonowa od południa.
Jagiełło Michał, Lipińska Joanna: Pamiętajmy, że była wielka bitwa o Łódź. „Gazeta Wyborcza” Łódź nr 20, wydanie lol z dnia 24/01/2007, str. 5
Guziki od mundurów, saperki, żołnierskie medaliki, fotografie - takie pamiątki z okresu bitwy łódzkiej w 1914 r. można obejrzeć w Miejskiej Bibliotece Publicznej przy ul. Ketlinga. Wystawę zorganizowali dwaj poszukiwacze militariów z Łódzkiego Stowarzyszenia Eksploracyjno-Historycznego. Oficjalnie stowarzyszenie istnieje od 6 stycznia, jego założyciele chcą się opiekować cmentarzami z I wojny światowej i przypominać o bitwie łódzkiej - zapomnia-nej karcie z historii naszego regionu. 93 lata temu poległo ...
Jagiełło Michał: Pradziadek premiera Tuska nie poległ w Rosji? „Gazeta Wyborcza” Łódź nr 72, wydanie lol z dnia 26/03/2008, str. 4
Prawdopodobnie zginął pod Bolimowem i spoczywa na cmentarzu w Kamionie nad Rawką, niedaleko Skierniewic. Wcześniej walczył pod Łodzią. Rozpoczęliśmy poszukiwania dokumentów, które mogą to potwierdzić. W sobotę, 22 marca, „Gazeta” zamieściła wywiad z Ewą Tusk. Matka premiera Donalda Tuska opowiadała m. in. o polskich i niemieckich korzeniach rodziny. Wspomniała, że jej dziadek, Albert Liebke, był Niemcem. Walczył podczas I wojny światowej w armii pruskiej. - Zginął na froncie w Rosji w lutym 1915 roku w jakiejś miejscowości Kamion - mówiła w wywiadzie Ewa Tusk. Informacja natychmiast zelektryzowała członków Stowarzyszenia Eksploracyjno-Historycznego „Grupa Łódź”;
Jagiełło Michał: Regionalne pomysły na 270 mln euro. „Gazeta Wyborcza” Łódź nr 92, wydanie lol z dnia 18/04/2008, str. 5
Sześć lokalnych produktów turystycznych, prawie dwa tysiące przeszkolonych osób, a nawet dwa zniszczone samochody. W Łodzi podsumowano efekty projektu „Turystyka - wspólna sprawa”. Kutno postawiło na baseball. Uniejów na kąpiele geotermalne. Bełchatów przyciągnie turystów atrakcjami na górze Kamieńsk. Tomaszów stanie się krainą łagodności. Łęczyca skusi diabłem Borutą. Brzeziny wybrały bitwę o Łódź z 1914 r. Dwa kolejne pomysły na lokalny produkt turystyczny czekają na oficjalne zarejestrowanie.
Jagiełło Michał: Rosjanie są wdzięczni. „Gazeta Wyborcza” Łódź nr 281, wydanie lol z dnia 02/12/2006 - 03/12/2006, str. 5
W środę w Wiączyniu uroczyście pogrzebano szczątki dziesięciu żołnierzy rosyjskich, poległych pod Łodzią w 1914 r. - Dziękujemy Polsce - piszą ich rodacy. - Pany mołodcy! Na cmentarzu wojennym w Wiączyniu poległych podczas „operacji łódzkiej” żegnała wojewoda łódzki Helena Pietraszkiewicz, władze samorządowe, arcybiskup prawosławny Szymon, duchowni katoliccy i przedstawiciele ambasady Federacji Rosyjskiej.
Jagiełło Michał: Sejmik w ogniu bitwy. „Gazeta Wyborcza” Łódź nr 141, wydanie lol z dnia 18/06/2008, str. 3
Sesja sejmiku województwa łódzkiego zaczęła się od wojny. Ale to nie radni walczyli ze sobą nawzajem. Zastanawiali się tylko, jak wykorzystać dla turystyki zapomnianą operację wojenną z listopada 1914 r. To była prawdziwa bitwa o bitwę sprzed 94 lat. Kilkanaście gmin i organizacji ma pomysły, jak przyciągnąć do regionu turystów, zainteresowanych historią. Poparcie sejmiku dla „pierwszowojennych” planów ułatwi samorządom starania o pieniądze na ich realizację. A są to m. in.: coroczne inscenizacje walk w wykonaniu grup rekonstrukcji historycznej z różnych krajów; wytyczenie szlaków turystycznych;
Jagiełło Michał: Tancerze i cmentarze. „Gazeta Wyborcza” Łódź nr 116, wydanie lol z dnia 19/05/2008, str. 4
Młodzi artyści z miast partnerskich Łodzi spędzili niedzielę na zwiedzaniu okopów i miejsc walk z I wojny światowej. Ostatni raz młodzi Niemcy i Rosjanie byli w tym miejscu 94 lata temu. Ale nie razem, tak jak wy, tylko przeciwko sobie - usłyszeli tancerze z Chemnitz, Stuttgartu i Kaliningradu w lesie gałkowskim. Prawie trzydzieści dziewcząt i chłopców poznawało nieznaną historię Łodzi. O godz. 9 wyruszyli autokarem spod urzędu marszałkowskiego...;
Jagiełło Michał: Weekend pierwszowojenno-festiwalowy. „Gazeta Wyborcza” Łódź nr 204, wydanie lol z dnia 01/09/2007 - 02/09/2007Z, str. 2
Zapomniana bitwa z 1914 r. sprawiła, że Festiwal Dialogu Czterech Kultur wyszedł poza Łódź. Do Gałkowa, Koluszek, a nawet na dożynki w remizie strażackiej. Prezes Stowarzyszenia Eksploracyjno-Historycznego „Grupa Łódź” Marcin Jagodziński ma za sobą kilka nieprzespanych nocy. Zbiera od poszukiwaczy militariów ich znaleziska z I wojny światowej. Tzw. fanty trzeba zgromadzić, opisać i przewieźć do Gałkowa Dużego. W sobotę o godz. 12 w Szkole Podstawowej przy ul. Dzieci Polskich rozpoczyna się tam wystawa „Ziemia Łódzka w ogniu - 1914 r.”.
Jagiełło Michał: Wielka bitwa była pod Łodzią. „Gazeta Wyborcza” Łódź nr 209, wydanie lol z dnia 07/09/2007, str. 10 [i]Z piasku na dnie dołu wystaje kawałek czerwonej torby z napisem ?Media Markt - nie dla idiotów!?. Spośród leżących wokół gałęzi wybieram cienki zielonkawy patyczek, żeby rozgrzebać piach i otworzyć reklamówkę. Dopiero po chwili odkrywam pomyłkę. Rzekome gałęzie to ludzkie piszczele, a w dłoni trzymam wiotkie omszałe żebro jakiegoś człowieka. Dziesiąty września 2006 r. Strome wzgórze w sosnowym lesie niedaleko wsi Dąbrowa pod Łodzią. Na zboczu dół sześć metrów na trzy, metr głębokości - dzieło poszukiwaczy skarbów. Odkrywca eksploatował ?złoże? przez parę lat. Niedawno wyjechał za Zachód, przedtem pochwalił się znaleziskiem kolegom. Dwaj nie wytrzymali widoku, zadzwonili do redakcji. - Tam są worki z ludzkimi kośćmi - powiedzieli. - Część wala się po ziemi. Policji nie zawiadomimy, jeszcze by nam zrobili sprawę o zbezczeszczenie zwłok.W piasku leżą piszczele, świetnie zachowane podeszwy wojskowych butów, strzępy bluz mundurowych, sprzączki od pasów. Szary zetlały materiał to resztki szynela. Jest amunicja karabinowa. Zaśniedziałe łuski .[i]
Jagiełło Michał: Znicze na cmentarzach z I wojny światowej. „Gazeta Wyborcza” Łódź nr 257, wydanie lol z dnia 03/11/2006, str. 6. [i]Łodzianie pamiętali nie tylko o grobach najbliższych. 1 listopada odwiedzili mogiły żołnierzy poległych w 1914 r. Urzędowe spisy podają, że w woj. łódzkim jest ponad 170 cmentarzy z I wojny światowej. Spoczywa na nich ok. 200 tys. żołnierzy rosyjskich, niemieckich i austriackich. A także wielu Polaków, wcielonych do armii zaborców. Nie zostali zapomniani.
Jagiełło Michał: Naukowcy odkrywają zapomnianą kartę historii Łodzi. „Gazeta Wyborcza” Łódź nr 115, wydanie lol z dnia 18/05/2006, str. 6
Czy bitwa o Łódź z I wojny światowej może być atrakcją turystyczną miasta i regionu? To jedno z pytań, na które odpowiedzą uczestnicy międzynarodowej konferencji w Instytucie Historii UŁ. Pod patronatem „Gazety”. Przygotowania do konferencji trwały półtora roku. Zapomniana bitwa wojsk rosyjskich i niemieckich z listopada 1914 r. jeszcze nigdy nie była tematem dyskusji naukowców z Polski, Niemiec i Rosji. W piątek i sobotę spotkają się w Łodzi po raz pierwszy, żeby podsumować stan wiedzy o „operacji łódzkiej”.
Jagiełło Michał: Car Mikołaj II przyjechał do Łodzi. „Gazeta Wyborcza” Łódź nr 117, wydanie lol z dnia 20/05/2006 - 21/05/2006, str. 5
Zjawił się z okazji międzynarodowej konferencji na temat bitwy o Łódź z 1914 r. Car wraz z rosyjskimi i niemieckimi żołnierzami z I914 r. byli atrakcją dwudniowej konferencji „Wielka wojna o Ziemię Obiecaną”. Zorganizowała ją Fundacja Ziemi Obiecanej przy współpracy UŁ, PAN, Archiwum Państwowego i Biblioteki im. Piłsudskiego. Aulę udostępnił Instytut Historyczny UŁ. Z licznymi przygodami dotarli do Łodzi Walentina Bondariowa z Krasnojarska i Walentin Juszko z Moskwy. Przelot do Warszawy ufundowała im firma Marinex International, a do Łodzi - lotnisko Lublinek.
Jagiełło Michał: Rosyjski historyk na cmentarzach wojennych. „Gazeta Wyborcza” Łódź nr 197, wydanie lol z dnia 24/08/2006, str. 4
Wysypiska śmieci, miejsca libacji, źródło materiałów budowlanych - tak wyglądają podłódzkie mogiły żołnierzy z I wojny światowej. Walentyn Juszko jest historykiem, zajmuje się I wojną światową. Przyjechał do Łodzi specjalnie po to, by odwiedzić cmentarze wojenne z 1914 r. Był w Gałkowie, Wiączyniu i na kwaterze poległych Rosjan na Dołach. Podróżował też po miejscach pochówku żołnierzy w okolicach Krosna, Tarnowa i Dukli. Był poruszony kontrastem. - Na wschodzie Polski trwa jedna wielka renowacja ...
Jagiełło Michał: Syberia chce podziękować łodzianom za pamięć, Listy z Rosji. „Gazeta Wyborcza” Łódź nr 237, wydanie lol z dnia 10/10/2006Z, str. 2
Jak? Bezpośrednio, przy pomocy telemostu. Mieszkańcy Krasnojarska proszą o wirtualne spotkanie 21 października. O zapomnianej „bitwie łódzkiej” z listopada 1914 r. Walentyna Bondariowa, wicedyrektor Muzeum Krajowego w Krasnojarsku, dowiedziała się rok temu. Była wtedy w Łodzi na Festiwalu Dialogu Czterech Kultur. Przywiozła szamana syberyjskiego. Wywiozła postanowienie, że także Rosjanie powinni przypomnieć sobie o „operacji łódzkiej”. Tym bardziej że pod Łodzią ginęły pułki syberyjskie. W ich szeregach walczyło wieku Polaków - potomków zesłańców. W Krasnojarsku Bondariowa zorganizowała poszukiwania archiwaliów dotyczących I wojny. Naukowcy odkryli dokumenty, do których nikt nie zaglądał od lat 20. XX wieku! W maju pani dyrektor przywiozła na konferencję ?Wielka wojna o ziemię obiecaną? listę ponad 200 nazwisk żołnierzy z Kraju Krasnojarskiego, którzy polegli pod Łodzią.
Jagiełło Michał: Łódź proponuje Rosji wycieczki do historycznych miejsc. „Gazeta Wyborcza” Łódź nr 256, wydanie lol z dnia 02/11/2006, str. 3
Przez cztery dni Łódź i region będą kusić turystów z Rosji. Czym? Organizatorzy trzymają asa w rękawie: zapomnianą bitwę sprzed 92 lat. Do Łodzi przyjadą szefowie 85 największych biur podróży, głównie z Moskwy, Petersburga i Kaliningradu. Będzie też minister turystyki Rosji i delegacja deputowanych Dumy Państwowej. Forum przygotowała Polska Organizacja Turystyczna wspólnie z UMŁ i Regionalną Organizacją Turystyczną Województwa Łódzkiego. - To trzecie takie spotkanie - mówi Magdalena Krucz z POT.
Jagiełło Michał: Bitwa znów się zaczyna. „Gazeta Wyborcza” Łódź nr 283, wydanie lol z dnia 06/12/2005, str. 2
Krwawa „operacja łódzka” zakończyła się dokładnie 91 lat temu. Ale od wczoraj znów jest aktualnym wydarzeniem. Jak to możliwe, że jedna z najważniejszych bitew I wojny światowej została zupełnie zapomniana? - zastanawiali się wczoraj uczestnicy konferencji w siedzibie łódzkiego oddziału Polskiej Akademii Nauk. Po raz pierwszy spotkali się wszyscy, którzy chcą uczynić z bitwy atrakcję turystyczną regionu. Okazało się, że tematem zainteresowanych jest już ponad 70 instytucji! Obok siebie zasiedli archeolodzy, historycy, leśnicy, archiwiści, bibliotekarze, pracownicy Urzędu Wojewódzkiego i UMŁ, kolekcjonerzy i poszukiwacze militariów. Ci ostatni pokazali swoje znaleziska: bagnety, naboje, guziki od mundurów, znaczki pułkowe ...
Jagiełło Michał: O Gałkowie na Syberii, czyli bitwa o pamięć. „Gazeta Wyborcza” Łódź nr 259, wydanie lol z dnia 07/11/2005, str. 2
O podłódzkim Gałkowie zrobiło się głośno w odległym o 10 tysięcy kilometrów Chabarowsku, a nawet w Chinach. W weekend Rosjanie obchodzili Dzień Jedności Narodowej, ustanowiony w rocznicę wypędzenia Polaków z Moskwy w 1612 r. Na Syberii nie było to antypolskie święto, a wręcz przeciwnie. Tego dnia w trzech największych gazetach Chabarowska oraz w syberyjskiej agencji prasowej ukazała się notatka: ?Polski dziennikarz ?Gazety Wyborczej? szuka w Chabarowsku potomków żołnierzy rosyjskich, pochowanych pod Łodzią 91 lat temu. Udało mu się ustalić, że na jednym z cmentarzy w miejscowości Gałków leży kilkuset żołnierzy 24 pułku 6 Wschodniosyberyjskiej Dywizji Piechoty, poległych w nocnej bitwie 23 listopada;
To oczywiście najnowszy fragment pewnej bibliografii