"[...] W swojej książce „Łemkowskie rozdroże” prof. Jarosław Syrnyk podejmuje się kilku kluczowych zadań badawczych, takich jak analiza wpływu wydarzeń lat 40. na postawy Łemków, ich zaangażowanie w różne formacje oraz późniejszą mitologizację tych wydarzeń. Rozważa również, w jaki sposób te doświadczenia są obecnie wykorzystywane do kształtowania obrazu przeszłości i tożsamości potomków wysiedleńców z Łemkowszczyzny.
Spór o to, kim są Łemkowie, mieszkańcy osad położonych na terenie Beskidu Sądeckiego i Beskidu Niskiego, rozpoczął się w drugiej połowie dziewiętnastego wieku i trwa do dziś. Czy są oni tylko grupą etniczną, czy może narodem — już od rewolucji francuskiej, jak pisał Frederico Chabod „nowym bóstwem współczesnego świata”? A jeśli są narodem, to jakie wynikają z tego dla Łemków prawa?
Nie przerwało tych sporów nawet fizyczne unicestwienie łemkowskiej Arkadii i brutalne wysiedlenia w latach 1944-1947 do Związku Sowieckiego i na tak zwane Ziemie Odzyskane powstałej po II wojnie światowej ludowej Polski. Szczególnie ważnym argumentem w sporach o tożsamość i prawa Łemków stała się ich przeszłość. Sprawy będące dotąd tematem legend i baśni zaczęła zastępować Historia, próbująca wymusić jednomyślność o przeszłości. Łemkowie stali się jej ofiarą, a pamięć o ich dziejach elementem politycznych gier.
Dziś, w zależności od tego kto i w jakim celu mówi o Łemkach, jedne elementy ich historii nagłaśnia, inne przemilcza. Książka Łemkowskie rozdroże ukazuje ten problem skupiając się na wydarzeniach lat 1944–1947 i opisując późniejsze próby ich mitologizacji na użytek określonych ideologii. [...]
Rozdziały i ich krótkie opisy:
Rozdział I
Łemkowszczyzna: projekty niedokończone – Autor bada etnogenezę Łemków, omawia proces polityzacji ich spraw na przełomie XIX i XX wieku oraz analizuje sytuację Łemków w okresie I wojny światowej, II RP i okupacji niemieckiej. Uwzględnia także podziały religijne oraz działalność konspiracyjną.
Rozdział II
Unicestwienie łemkowskiej Arkadii – Rozdział skupia się na przymusowych wysiedleniach Łemków zapoczątkowanych w 1944 roku oraz ich kulminacji w akcji „Wisła” w 1947 roku. Autor opisuje, jak te wydarzenia zniszczyły dotychczasowy świat Łemków, tworząc przepaść między okresem przed i po wysiedleniu.
Rozdział III
Paroksyzmy powysiedleńcze – Rozdział ten opisuje losy Łemków po wysiedleniu, przyglądając się postwysiedleńczym opowieściom o przeszłości. Analizuje społeczno-kulturowe warunki, które wpływały na narracje o ich tożsamości oraz na proces tworzenia opowieści o wysiedleniu.
Rodział IV
Przeszłość – sfera pamięci i komunikacji: tworzywo mitu, tożsamości i polityki – Autor analizuje rolę pamięci i mitów w kształtowaniu tożsamości Łemków oraz ich historii. Rozdział ten podkreśla, jak przeszłość Łemkowszczyzny jest wykorzystywana jako element komunikacji wspólnotowej i tworzenia różnorodnych narracji politycznych. [...]"
https://wuwr.eu/zapowiedz-lemkowskie-ro ... f-syrnyka/
Zarejestruj się
Zaloguj się
FAQ
Szukaj
